با حمایت بنیاد ابن‌سینا و همکاری دانشگاه دولتی باشقیرستان، کتاب تواریخ بلغاریه در سری «جهان اسلام و پیش از اسلام: تاریخ و سیاست» توسط انتشارات صدرا چاپ و منتشر گردید.
این کتاب اثری تاریخی از محمدعلی چکوری (چقوری) است که به تاریخ منطقه دشت قبچاق می‌پردازد و به زبان اورال – ولگایی (شاخه ای از زبان ترکی) نگارش یافته است. قبچاق نام گروهی از کوچ‌نشینان ترک و مغول و ایرانی بود که نقشی حیاتی در تاریخ روسیه و این منطقه ایفا کردند.
“بلغارها، مردمان کشاورزی هستند که به کار کشت غلاتی نظیر گندم، جو، ارزن و غیره مشغولند. بخش عظیمی از آنها پیروان اسلام بوده و در روستاهای خود صاحب مساجد و مدارس مذهبی هستند که در آن عالمان برجسته دینی و مؤذنان مشغول بکار می‌باشند” این عبارات را ابن رُسته، نزدیک به یازده قرن پیش بیان کرده است.
بلغارها تا حد زیادی بازتاب‌دهنده تسلط جوامع مسلمان ترک در منطقه ایدیل _اورال در هزار سال پیش تا “انقلاب کبیر” شوروی در سالهای 1930-1920 می‌باشند. بلغارها (و پس از آن تاتارها) عمدتا کشاورز بودند. در آن زمان، اساس سنت‌های اسلامی را تحت رهبری عالمان برجسته دینی در مساجد فرا گرفته و دانش اسلامی را در مکتب‌خانه‌ها و بعضا در مدارس دینی کسب می‌کردند. “اجتماع محلی” مهمترین نهادی بود که تمام زیرساخت‌های مسلمانان بر اساس آن بنا می‌شد.
این کتاب خوانندگان را با تاریخ مسلمانان روسیه از منظر یک عالم در قرن نوزدهم آشنا می کند. ملا محمدعلی چکوری بلغاری (1826-1889) فرزند ملاعبدالصالح غاری مشهور به علی چکوری یا علی غاری عارف، نویسنده و شاعر باشقیری بوده و از شخصیت های معروف و برجسته تاریخ باشقیرستان است. از علی چکوری آثار زیادی به زبان عربی و ترکی منتشر شده که در شهرهای کازان، اوفا و سنت‌پترزبورگ به چاپ رسیده‌اند.
مترجم این اثر دکتر اسکندر سیدباطالوف استاد دانشگاه اوفا است. این کتاب موفق به دریافت گرانت پژوهشی (ابن سینا) بنیاد گردیده است. بنیاد ابن سینا با هدف معرفی تاریخ مسلمانان روسیه تاکنون آثاری نظیر دومین مهاجرت مسلمانان به مسکو، تاریخ مسکینجا (روستای شیعه‌نشین روسیه) و… را منتشر نموده است.
باید توجه داشت این اثر غیر از تواریخ بلغاریه اثر حسام‌الدین بن شرف‌الدین البلغاری است.
