دومین کنفرانس بین‌المللی «مطالعات تطبیقی اخلاق در اسلام و مسیحیت» با مشارکت فعال و اثرگذار بنیاد مطالعات اسلامی ابن سینا و با ابتکار و اجرای پژوهشکدۀ فلسفۀ پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، طی سه روز در قم برگزار شد. این همایش، با هدف تمرین هم‌زیستی و همفکری ادیان بزرگ برای صلح و گفت‌وگو با شعارِ «کلمه‌ای مشترک» شکل گرفت و حوزه اخلاق به‌عنوان مهم‌ترین عرصه اشتراک میان ادیان الهی محور اصلی آن بود. این همایش، که نه تنها یک گردهمایی علمی، بلکه یک پروژه استراتژیک فکری نامیده شد، هدف خود را ارتقاء تعاملات ادیانی از سطح مباحثات انتزاعی به تولید دانش مشترک و همکاری عملی برای حل چالش‌های عینی بشریت قرار داد.
دبیر اجرایی همایش، حجت‌الاسلام والمسلمین محمد صحاف کاشانی، با اشاره به دو سال برنامه‌ریزی و مشارکت 100 استاد از 25 کشور جهان، تأکید کرد که ثمره این همکاری تولید 18 اثر تألیفی مشترک با محوریت مسائل اخلاقی معاصر است، موضوعات این آثار عبارتند از: اخلاق رزم و آیین جنگ، رابطه انسان با حیوان، اخلاق مثبت جهانی، حقوق غیرهمکیشان و تعامل میان ادیان، مکارم اخلاق و خوش‌اخلاقی، اخلاق پزشکی، اخلاق محیط زیست.
این همایشِ سه روزه در پنل‌ها و کمیسیون‌های تخصصی مختلف اجرا شد.
کمیسیون اول: اخلاق پزشکی در اسلام و مسیحیت
رئیس کمیسیون: حجت‌الاسلام دکتر علیرضا آل‌بویه، دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
ارائه‌کنندگان و موضوعات:
حجت‌الاسلام دکتر علیرضا آل‌بویه: سقط جنین و تعیین خاستگاه حیات انسانی؛ تحلیل تطبیقی مرگ در متون مقدس اسلامی و مسیحی
دکتر محدثه مولوی: بررسی انتقادی دلایل مخالفان رحم جایگزین از منظر اخلاق اسلامی و مسیحی
کشیش نیکیتا کوزنتسوف: موضع کلیسای ارتدکس روسیه در مسائل اخلاق زیستی
کمیسیون دوم: تعامل با «دیگری دینی» در اسلام، مسیحیت و هندوئیسم
رئیس کمیسیون: دکتر محمد سوری، رئیس پژوهشکده فلسفه و کلام اسلامی
ارائه‌کنندگان و موضوعات:
حجت‌الاسلام دکتر مهدی علیزاده: اصول تعامل با «دیگری دینی» از منظر قرآن و سیره اهل البیت
دکتر مجیب احمد: حقوق غیر همکیشان در نظریات فقها و کشیشان جنوب آسیا
دکتر ایلیا وِویورکا: اخلاق نگرش به پیروان ادیان دیگر در روسیه باستان
دکتر الا گاندی: باورهای گاندی در آیین هندو به عنوان بخشی از اخلاق تعامل با پیروان ادیان مختلف
دکتر ولادیمیر روگاتین: گفتگوی مسیحی-اسلامی در روسیه
کمیسیون سوم: اخلاق خانواده در اسلام و مسیحیت
رئیس کمیسیون: دکتر نرگس رودگر، دانشیار فلسفه اسلامی و پژوهشگر مطالعات جنسیت
ارائه‌کنندگان و موضوعات:
دکتر راضیه شاملی: پدر بودن بین کتاب مقدس و جامعه؛ بررسی تأثیرات دینی و بیرونی
دکتر النا سرگئیوناروگاتینا: خانواده ارتدوکس در بستر چالش‌های مدرن
دکتر نرگس رودگر: دیدگاه رحمانی قرآن به زن در ابعاد فردی، خانوادگی و اجتماعی
ماریا استائیچ: گفتگوی مسیحی-اسلامی در روسیه
پیش‌نشست‌ها و آثار مشترک
در طول دو سال پیش از برگزاری همایش، 30 پیش‌نشست و کمیسیون مشترک با حضور روحانیان و کشیش‌ها برگزار شد. این همکاری منجر به تولید 18 اثر تألیفی مشترک با مشارکت نویسندگان مسلمان و مسیحی شد که موضوعاتی چون اخلاق رزم، حقوق غیرهمکیشان، اخلاق پزشکی، اخلاق محیط زیست و اخلاق مثبت جهانی را پوشش می‌دهد.
سخنرانان اختتامیه
- کشیش گریگوری نرسیسیان، از روحانیون انجمن ارتدوکس ارامنه تهران
- کشیش نیکیتا کوزننتسف، از مسئولین و اساتید دانشگاه الاهیات مسیحیت ارتدوکس کازان
- دکتر نجف لک‌زایی، رئیس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
- دکتر احمد واعظی، رئیس دفتر تبلیغات حوزه علمیه قم
- دکتر محمدتقی سبحانی، رئیس همایش
در اختتامیه، رونمایی از 18 اثر علمی و ارائه دستاوردهای کمیسیون‌های تخصصی با محورهای زیست اخلاقی، اخلاق پزشکی، تعامل با دیگری دینی و اخلاق خانواده صورت گرفت. دکتر صحاف کاشانی، دبیر علمی همایش در سخنرانی اختتامیه، به مشارکت فعال و اثرگذار بنیاد مطالعات اسلامی ابن سینا مسکو در تمام مراحل همایش اشاره داشت و این همکاری را موجب پُربار شدنِ این رویداد علمی بین‌المللی دانست.
