مشخصات نشر
نام روسی اثر : Булгарские хроники, или Приближение [Али] Гари
نام فارسی اثر: تواریخ بلغاریه
نویسنده : محمدعلی چوکوری
مترجم : دکتر اسکندر سیدبطالوف
تاریخ نشر : 2021
ناشر : صدرا – مسکو
موسسه همکار : دانشگاه دولتی باشقیرستان
سری : دنیای اسلام و پیش از اسلام: تاریخ و سیاست
شمارگان : 500
تعداد صفحات : 200
تواریخ بلغاریه (بلغار: نام شهری تاریخی در جمهوری تاتارستان) یک اثر تاریخ‌نگاری از محمدعلی چوکوری (چُقُوری) است که به تاریخ منطقۀ دشت قبچاق می‌پردازد که به زبان ترکی به لهجه اورال-ولگایی نگارش یافته است. زبان ترکی از قرن یازدهم تا اوایل قرن بیستم در گسترۀ وسیع اوراسیا از ترکستان شرقی تا شمال آفریقا و بالکان عمدتا از خط عربی برای کتابت آن استفاده می‌کرد. این کتاب به خوانندگان اجازه می دهد تا جهان را از چشم عالمی در قرن گذشته به نظار بنشینند و تنوع رنگارنگ جامعه مسلمانان روسیه در قرن 19 را از نزدیک ببینند.
این اثر تألیف مشترک ملامحمدعلی چقوری و فرزندش حاج ملا محمد عارف الله بصره‌وی چُقُوری پروی (1862-1918) است. این اثر توسط پژوهشگر روس (تاتار) دکتر اسکندر سیدبطالف به روسی تحقیق و ترجمه شده و با حمایت بنیاد ابن سینا و همکاری دانشگاه دولتی باشقیرستان توسط انتشارات صدرا در مسکو به چاپ رسیده است.
کتاب تواریخ بلغاریه فرصتی می‌دهد تا علاقه‌مندان با تاریخ مسلمانان روسیه (به ویژه منطقه تاتارستان و باشقیرستان) از نگاه یک متفکر در قرن نوزدهم آشنا شوند و تنوع و شکوفایی جامعه مسلمانان را در آن دوران ببینند. در این کتاب به مباحثی مانند: باشقیر در جهان اسلام، جامعه باشقیر در قرن چهاردهم تا هجدهم، قبیله ایرِکت در تاریخ مردم باشقیر، سه نسل از امامان از خانواده کیکووی و ترجمه متن تواریخ بلغاری به زبان روسی پرداخته شده است.
محمدعلی چوکوری (چقوری) بلغاری (1889- 1826) شاعر، متفکر، صوفی، مدرس و شخصیت برجسته در تاریخ باشقیرستان و تاتارستان است که آثار بسیاری به زبان‌های عربی و ترکی منتشر کرده .
